Tropische ziekten, een nieuwe bedreiging?

Erika Vlieghe

Het begrip ‘Tropische ziekten’ is een vlag die vele ladingen dekt. We denken daarbij allicht spontaan aan gevaarlijke virussen, vreemde huidletsels en griezelige parasieten.
Onder ‘Tropische ziekten’ vallen uiteraard die ziekten die alleen op welbepaalde plaatsen in de wereld voorkomen. Waar de juiste biotoop of de juiste vectoren aanwezig zijn, treft men inderdaad malaria, slaapziekte of gele koorts.
Maar vele andere infecties in tropische regio’s komen vooral voor waar hygiëne van voedsel en water, behuizing en sanitaire voorzieningen minimaal zijn, waar veel armoede heerst en waar preventieve gezondheidsmaatregelen nog ontoereikend zijn. Dysenterie, cholera, tuberculose, leptospirose, HIV, mazelen, difterie, rabies, tetanos zijn daar voorbeelden van.
Daarnaast zijn ook de infecties door de klassieke ziekteverwekkers die we hier kennen (bv. griepvirus en huidbacteriën) in grote mate aanwezig en eisen ze een hogere ziektetol door antibioticaresistentie of gebrekkige medisch opvang van de patiënten.
Tijdens de lezing krijgen we een overzicht van de belangrijkste infectieziekten in de tropen. Welke voor ons in België al dan niet van belang zijn, wordt ons verduidelijkt. Factoren zoals reizen, voeding en opwarming van de aarde zijn elementen die hier doorslaggevend zijn.

Prof. dr. Erika Vlieghe is algemeen internist met bijzondere interesse voor infectieziekten. Ze studeerde geneeskunde aan de KU Leuven, gevolgd door een postgraduaat in Tropische Ziekten aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde te Antwerpen (ITG). Na enkele omzwervingen specialiseerde ze zich in de interne geneeskunde en infectieziekten aan de KULeuven. Ze is sedert 2004 verbonden aan het ITG, het Universitair Ziekenhuis in Antwerpen (UZA) en de Universiteit van Antwerpen waar ze klinisch werk, lesgeven en onderzoek combineert. 
In 2007 startte ze onderzoek naar antibioticaresistentie in Zuidoost-Azië, waarmee ze een doctoraat behaalde in 2014. Ze is momenteel betrokken bij onderzoeks- en capaciteitsversterkende projecten met betrekking tot antibioticabeleid in lage-inkomenslanden. In 2014 werd ze hoofd van de dienst Tropische Ziekten in het UZA, een afdeling die gezamenlijk met het ITG wordt gerund. Deze dienst breidde in 2017 uit tot de huidige afdeling ‘Algemene Inwendige, Infectieziekten en Tropische Geneeskunde’.
Van oktober 2014 tot oktober 2015 werd Erika Vlieghe aangesteld als nationaal ebolacoördinator in België. In die functie werkte ze zeer nauw samen met de Belgische overheden en een brede waaier van organisaties en partners om ons land zo degelijk mogelijk voor te bereiden voor de opvang van eventuele patiënten met ebola-infectie. Sedert juni 2019 werkt ze als expert voor de overheid in de voorbereiding op epidemies.